“ஒரு சில கதைகள் மட்டுமே வாசித்த வாசகன், கொலிமா கதைகள் ஷாலமோவ்வின் அனுபவங்களை ஆவணப்படுத்துகின்றன என்று நினைத்துக் கொள்ள வாய்ப்பிருக்கிறது. விவரிக்கப்படும் நிகழ்வுகள் ஒவ்வொரு கதையிலும் முழுக்க முழுக்க உண்மை போல் இருக்கின்றன. ஆனால் தொடர்ந்து வாசிக்கும்போதுதான், இந்த காவிய வட்டத்தை முழுமையாகக் கைப்பற்ற முயற்சி செய்யும்போதுதான், அதன் உண்மையைக் கைப்பற்றவே முடியாது என்று உணரத் துவங்குகிறோம். உயிர் பிழைத்தவனின் உலகம் எவ்வளவு பயங்கரமாய் யதார்த்தமற்றிருக்கிறது என்பதை ஒருவழியாய் நாமும் உணர்கிறோம். அடுத்தடுத்து வரும் கதைசொல்லிகள் ஒரே மாதிரியான கதைகளைச் சொல்கின்றனர், அசாத்திய வகையில் அவர்களது கதைகள் பின்னிப் பிணைகின்றன, காலம் ஸ்தம்பித்து நிற்கிறது. யதார்த்தமும் மீயதார்த்தமும் ஒன்று சேரும்போது கொலிமா கதைகளுக்கு அசாதாரணமான ஆற்றல் கிடைக்கிறது”  

“மலைமேடுகளுக்கிடையே கிடந்த ரைபாகோவ் வினோதமான வகையில் குறுகிப் போயிருப்பது போல் தெரிந்தான். வானம், மலைகள், ஆறு எல்லாம் மிகப் பெரிதாய் இருந்தன, இந்த மலைப்பாதைகளிடையே எத்தனை பேர் இந்த மலைமேடுகளுக்கிடையே கொன்று புதைக்கப்பட முடியும் என்பது கடவுளுக்குத்தான் தெரியும்.”

“கொலிமாவில் உடல்கள் மண்ணுக்கு அளிக்கப்படுவதில்லை, கல்லுக்குக் கொடுக்கப்படுகின்றன. கற்கள் ரகசியங்களைக் காப்பாற்றி வைத்திருக்கின்றன, ரகசியங்களை வெளிப்படுத்துகின்றன. உறைபனி ரகசியங்களை பாதுகாத்து வைத்து வெளிப்படுத்துகிறது. கொலிமாவில் இறந்த நம் அன்புக்குரியவர்கள் அனைவரும், சுட்டுக் கொல்லப்பட்ட அனைவரும், அடித்துக் கொல்லப்பட்ட அனைவரும், பசியால் உறிஞ்சப்பட்டு உலர்ந்து இறந்த அனைவரும், பல பத்தாண்டுகள் போன பின் இப்போதும் அடையாளம் கண்டு கொள்ளப்படக் கூடியவர்களாக இருக்கின்றனர். கொலிமாவில் வாயு அடுப்புகள் கிடையாது. பிணங்கள் கல்லில் காத்திருக்கின்றன, உறைபனியில் காத்துக் கிடக்கின்றன… இங்கு உடல்கள் அழுகிப் போவதில்லை; அவை காய்ந்து போன எலும்புக்கூடுகள் மட்டுமே, அவற்றின் மீது அழுக்காய், சிரங்குபிடித்து சொறிந்து கொள்ளப்பட்ட, உண்ணிகளால் கடிக்கப்பட்ட தோல் போர்த்தப்பட்டிருக்கிறது… பூமி திறந்து கொண்டது, அதன் மண்ணுறை காப்பிடங்களை வாய் திறந்து காட்டியது, அவற்றுள் பொன்னும் ஈயமும், டங்க்ஸ்டனும் யுரேனியமும் மட்டுமல்ல, அழுகாது கிடக்கும் பிணங்களும் இருக்கின்றன”

“அவர்கள் ஒவ்வொருவரும், அவர்களில் மிகச் சிறியவனும்கூட, அவர்களில் மிக தொய்ந்திருப்பவனும்கூட, கன்னிப்பனியை மிதித்துச் சென்றாக வேண்டும்- வேறொருவனின் பாதச்சுவட்டின் அடியொற்றிப் போகக்கூடாது. அந்தப் பாதையில் டிராக்டர்களிலும் குதிரைகளிலும் பயணித்தவர்கள், எழுத்தாளர்களாக மாட்டார்கள், வாசகர்களாய் இருப்பார்கள்”.

“கண்ணாடிகள் நினைவு காப்பதில்லை. என் பெட்டியில் நான் ஒளித்து வைத்திருக்கும் பொருளை கண்ணாடி என்று சொல்லக் கடினமாக இருக்கிறது. கலங்கிய நதிப்பரப்பு போல் தோற்றம் தரும் கண்ணாடித் துண்டம் அது. இந்த ஆறு சேறாகிவிட்டது, இனி எப்போதும் சேறு படிந்தே இருக்கும், அது முக்கியமான எதையோ, எக்காலத்துக்கும் மறக்கப்படக்கூடாத முக்கியத்துவம் கொண்ட எதையோ நினைவு வைத்திருக்கிறது என்பதால் அல்ல, அது படுகை வரை தெள்ளிய படிகம் போன்ற, ஒளி ஊடுருவும் நீரோடையாய் இனி எப்போதும் இருக்க முடியாது. இந்தக் கண்ணாடி கலங்கலாகி விட்டது, அது எதையும் பிரதிபலிப்பதில்லை”

“புல்டோசர் உறுமியபடி எங்களைக் கடந்து சென்றது; கண்ணாடி போன்ற புல்லிதழில் ஒரு சிராய்ப்பும் இல்லை, துளி கறை படியவில்லை”